Allereerst…. waarom alleen per 1 januari goede voornemens doen? Waarom niet vandaag…. de dag dat je echt gemotiveerd bent om iets te veranderen?

Stel je neemt jezelf voor om nu toch eens echt te stoppen om met een terugwerkende hand te rijden. Je weet dat het niet goed is, het helpt je paard zeker niet en je wilt werken richting een eerlijke aanleuning.
Dan neem je je dus vooraf iets voor. Je gaat met een stille hand rijden. En voor je het weet krijg je weer van je instructeur te horen dat je ‘het’ weer doet. Zucht….

Hoe komt het dan dat we het oude gedrag lastig kunnen weerstaan en ons goede voornemens niet vol kunnen houden?
Het antwoord is dat we gewoon heel veel moeite hebben om te stoppen met het ongewenste gedrag omdat veel van ons gedrag een gewoonte is.

Maar waarom is dat eigenlijk zo moeilijk om een slechte gewoonte te doorbreken?

Dan moeten we eerst iets weten over ‘gewoontes’.
Een gewoonte is een handeling of een manier van handelen die men gewend is uit te voeren en die men doorgaans onbewust – dus zonder erbij na te denken – uitvoert.

Gewoontes ontstaan door iets vaak:

  • in dezelfde situatie
  • op dezelfde manier uit te voeren

Als je bijvoorbeeld op een paard rijdt dat slecht voorwaarts loopt, dan wordt het gedrag, zoals bijvoorbeeld flink drijven met je benen, al geactiveerd zonder dat je daar bewust over na hoeft te denken.

En eerlijkheidshalve maakt juist dat onbewuste proces jouw leven een stuk gemakkelijker en efficiënt. Want anders moet je de hele tijd over van alles nadenken over wat je aan het doen bent. Zoals bijvoorbeeld je vaste dagelijkse bezigheden zoals je paard poetsen, dekens op of af doen, voer klaar zetten enz enz. Op de automatische piloot kost het je een stuk minder energie.

Juist daardoor zijn die gewoonten helaas ook bijzonder lastig om te veranderen. Die automatisme staan namelijk altijd aan.
Je goede voornemens om dingen voor eens en altijd te veranderen, zijn onderdeel van een heel ander beredeneer proces dan de onbewuste handelingen. Goede voornemens zijn namelijk bewuste beslissingen.

Het probleem is dat je goede voornemens moeten concurreren met de bestaande gewoontes. Gewoontes hebben een groot voordeel in deze strijd. Ze zijn automatisch en om ze uit te voeren heb je dus geen bewuste aandacht of motivatie nodig.

Als we bijvoorbeeld afgeleid zijn, doordat we druk of moe zijn, dan werkt dit automatisme wel gewoon door.
Als jij ’s avonds na een lange werkdag uitgeput op stal komt en je gaat je paard toch nog even rijden, dan neemt die gewoonte het weer over en voor je het weet zit je alweer met je hand in een terugwerkende positie. Iets wat je voorgenomen had om niet meer te doen!
De automatische piloot wint het van je goede voornemens, zelf als we erg gemotiveerd zijn.

Hoe kan je dan die slechte gewoontes veranderen?
Bedenk bij de bestaande gewoontes wat je wilt veranderen:
– Wat is de context of de situatie die het uitlokt?

Krijg je bijvoorbeeld spontaan de neiging om te drijven omdat je paard die dag geen ‘zin’ heeft om te werken?
In dat geval kan je twee dingen aan de situatie veranderen om een gewoonte doorbreken:

  1. Je kunt de situatie die het gedrag uitlokt vermijden of verwijderen zodat je niet in de verleiding komt (werk bijvoorbeeld alleen eerst aan de voorwaartse drang met je paard).

  2. Je kan ook de gewoontes verstoren, moeilijker maken om uit te voeren (spreek bijvoorbeeld met je instructeur af dat je in de les eerst zorgt voor het voorwaarts zijn voordat je aan andere oefeningen begint).

Als het lastig is om de situatie te veranderen, dan is het belangrijk om van tevoren plannen te maken. Want één van de redenen waarom onze goede voornemens sneuvelen, is namelijk dat we ons niet goed voorbereiden. We bedenken niet HOE we die voornemens gaan aanpakken.
We denken liever na over de uitkomst. Bijvoorbeeld de manier waarop je paard met gemak oefeningen uit kan voeren… dat vinden we erg belangrijk!

We bedenken dus niet zo concreet dat je echt keihard moet werken en wat je allemaal moet laten gaan om daar te komen (bijvoorbeeld nog niet op wedstrijd gaan of nog even niet starten met een nieuwe oefening).

Dus niet alleen het voornemen om minder te gaan drijven is voldoende. Je zal daarnaast ook een Als-Dan plan moeten maken waarin je de situatie die het gewoonte gedrag uitlokt, koppelt aan een alternatief gedrag.

Bijvoorbeeld: als ik op een ‘sloom paard’ rijd en ik wil graag meer energie er in hebben, dan ga ik eerst de oefeningen aan de hand doen, of ik doe oefeningen waardoor het paard veel vlugger reageert, of ik zoek oefeningen uit die mijn paard wel interessant vindt. Het maakt niet uit wat ik verzin: als het gedrag waar ik naar op zoek ben wenselijk en haalbaar is. Een van mijn motto’s in mijn lessen is: MAAK EEN PLAN!

Het is fijn dat je een plan van tevoren maakt, zodat je niet op moment zelf moet beslissen wat de alternatieven zijn.
Wat je eigenlijk doet, is dat je hiermee proces van gewoontes nabootst. Hiermee geef je goede voornemens dus een grotere kans in de strijd tegen de oude gewoontes. Dit proces kun je ook inzetten bij nieuwe gewoontes.

Hoe vaak moet je dan nieuw gedrag herhalen om een gewoonte van te maken?
Je hoort namelijk wel eens: in dertig dagen heb je nieuwe gewoonte gecreëerd. Maar dat is helaas niet helemaal waar.
Er is een onderzoek dat dat getest heeft en daar kwam uit dat het gemiddeld 66 dagen duurt. Maar de range ligt eerder tussen de 18 en 254 dagen (Lally, 2009). Het verschilt dus vooral erg per persoon, per gedrag en per situatie.

Gewoontes kunnen dus ook hele nuttige processen zijn waar we gebruik van moeten maken. Zet kennis in over hoe je gewoontes vormt, dus ook bij het maken van goede voornemens. Zodat je op die manier nieuwe routines in kunt bouwen. En zo lukt het je beter om minder te drijven, te stoppen met het rijden met een terugwerkende hand en nu echt te groeien in je relatie met je paard.

Interesse in contact? KLIK HIER… en we hebben snel contact over jouw vraag aan mij.

Bronnen:
Lally, P. (2009). How are habits formed: Modelling habit formation in the real world. London, UK: University College London.
Adriaanse, D. M. (2021, 01 01). Waarom is het zo moeilijk om goede voornemens vol te houden? Opgehaald van Universiteit van Nederland.